ضرورت اهداء عضو از منظر ديني ، اخلاقي و اجتماعي

اهـداي عضو ايثار  ماندگـار

 مرگ مغزي از نگاه علمي

قطع كامل و غير قابل برگشت خون رساني و عملكرد مغز را مرگ مغزي مي گويند. با توجه به اينكه ادامه حيات تمام اعضاي بدن به جريان خون بستگي دارد ، قطع خون رساني باعث از بين رفتن سلولهاي مغز شده و بازگشت به حيات را غير ممكن مي سازد. به دنبال مرگ سلول هاي مغز ، تنفس نيز متوقف شده و قلب براي مدت محدودي بكار خود ادامه مي دهد. اين زمان غير قابل پيش بيني بوده ولي هرگز از چند روز بيشتر نخواهد بود و هر لحظه ممكن است كه ايست قلبي ايجاد شود.

با استفاده از دستگاه تنفس مصنوعي و داروهاي مختلف در اين مدت محدود كليه ها، كبد و بعضي از اعضاي ديگر ممكن است به فعاليت خود ادامه داده و قابل استفاده براي پيوند به بيماران نيازمند باشند.

از نظر علمي فرد مرگ مغزي، نوعي جسد (كاداور) بوده و امكان حيات مجدد برايش غيرممكن است و تاكنون در دنيا گزارش نشده است كه حتي يك مرگ مغزي به حيات بازگشته باشد.

مرگ مغزي از منظرقانون

قانون استفاده از اعضاي فرد مرگ مغزي در جلسه روز چهارشنبه مورخ 17/1/1379 مجلس شوراي اسلامي مطرح و تصويب گرديد و آيين نامه اجرايي آن در مورخ 25/2/1381 در هيئت دولت مصوب و ابلاغ گرديد .

تفاوت مرگ مغزي و كما چيست ؟

از نظر ظاهري بيماري كه در كما مي باشد با فرد مرگ مغزي كاملا مشابه است و هر دو به دستگاه تنفس مصنوعي متصل مي باشند . همانطور كه قبلا اشاره شد ادامه حيات تمام اعضاي بدن به جريان خون بستگي دارد. كما اختلال در عملكرد مغز بوده ولي خون رساني به آن ادامه دارد بنابراين برخي از آنان ممكن است چندين سال در اين وضعيت باقي بمانند. مرگ مغزي در اثر توقف كامل خون رساني به مغز و مرگ سلولها ايجاد شده و بنابراين امكان بازگشت به حيات به هيچ عنوان وجود ندارد .

چگونه كما از مرگ مغزي تشخيص داده مي شود ؟

هنگامي كه پزشك معالج به مرگ مغزي بيمار مشكوك مي گردد به مركز فراهم آوري اعضاي پيوندي دانشگاه اطلاع داده مي شود . تيم پزشكي اين مركز بيمار را معاينه كرده و اقدامات تشخيصي لازم را براي تاييد مرگ مغزي انجام مي دهند. پس از اثبات تشخيص براي مركز فراهم آوري، به تيم تخصصي تاييد شده از طرف وزارت بهداشت و درمان شامل متخصصين جراحي اعصاب، بيهوشي، داخلي اعصاب و داخلي اطلاع داده مي شود. اين متخصصين مجرب و متدين طبق قوانين موجود و به صورت جداگانه فرد را معاينه كرده و برگ تاييد مرگ مغزي را امضاء مي كنند. در پايان متخصص پزشكي قانوني پس از معاينات لازم، مرگ مغزي فرد و مراحل طي شده قبلي را تاييد نهايي مي نمايد.

يكي از اعتقادات ديني ما معجزه است و مي دانيم كه خداوند متعال قادر به انجام هر كاري مي باشد. زنده كردن مرده معجزه برخي پيامبران الهي بوده است ولي همانطور كه از مفاهيم ديني بر مي آيد، خداوند قوانين ثابت و غير قابل تغييري را در دنيا وضع نموده است. ما منتظر معجزه و زنده شدن اموات خود نشده و آنها را دفن مي كنيم . همانطور كه در بالا گفته شده فرد مرگ مغزي از نظر علمي مرده محسوب مي شود.

پيوند اعضاء درمان قطعي و انحصاري بعضي از بيماريها از جمله نارسايي قلبي، كبدي،كليوي و … است و در صورت عدم انجام بموقع آن در برخي بيماران، مرگ آنها قطعي است .

بر طبق مفهوم آيه 32 سوره مائده هر كس جان انساني را نجات دهد مانند آن است كه تمام انسانها را حيات بخشيده است .

اهميت موضوع نجات جان يك انسان بخوبي مشخص مي گردد. از منظر ديگر و با در نظر گرفتن اين موضوع كه تنها يك درصد انسانها مرگ مغزي ( نوعي جسد ) مي شوند، خداوند تنها به تعداد معدودي از انسانها اين توفيق را عنايت كرده كه قبل از دفن شدن، اعضاي خود را اهداء كرده و خير و ثوابي به عظمت نجات تمام انسانها را توشه راه آخرت خود و بازماندگان گردانند.

تقدير انسانها در دست خداوند است و هر كدام از ما ممكن است مبتلا به بيماريي شويم كه تنها راه درمان آن پيوند باشد. بنابراين اگر اين فرهنگ در جامعه ترويج يابد كه در زمان حيات رضايت به اهداي عضو سرمايه گذاري مطمئن براي سلامت جامعه است مفهوم مي بخشيم . پيامبر (ص) مي فرمايند : هركس كه سنت نكويي بگذارد كه پس از مرگش بدان عمل شود ، هم اجر خودش را دارد و هم به اندازه اجر كساني كه به آن عمل مي كنند به او اجر مي دهند .

بني آدم  اعضاي يكديگرند   كه در آفرينش ز يك گوهرند  چو عضوي بدرد آورد روزگار   دگر عضوها را نماند قرار

زمان طلاست زيرا :

تاخير در تصميم براي اهداي عضو فرد مرگ مغزي = مرگ قابل پيشگيري يك انسان 

در پايان يادآور مي شويم كه پس از قطع خون رساني مغز، قلب در مدت زمان بسيار محدود و غير قابل پيش بيني به فعاليت خود ادامه داده و هر لحظه احتمال ايست آن وجود دارد . بنابراين زمان براي تصميم گيري جهت رضايت به اهداء اعضاي فرد مرگ مغزي محدود و غير قابل برگشت است .

منبع :

سايت انجمن اهداي عضو ايرانيان:

www.ehda.center

تلفن دريافت اطلاعات بيشتر:

36701517-031